UMOCNIENIE WE WŁASNYCH WYOBRAŻENIACH

Społeczeństwa sfanatyzowane nie chcą znać cudzej prawdy. Starają się umocnić we własnych wyobrażeniach o rzeczywistości, a dalszy rozwój teatru staropolskiego wyraża takie pragnienia w sposób dobrze widoczny. Bywał on jeszcze bardzo ciekawy, n.le coraz mniej krytyczny, coraz bardziej utwierdzający publiczność w pojęciach i poglądach, w jakich ją wychowano. Najpopular­niejszym widowiskiem pozostało misterium, urzą­dzane w kręgu parafialnym i klasztornym, w mieście i na wsi, dla zarobku grywane także przez ubogich studentów. Ogółem odszukano ok. osiemdziesięciu tekstów misteryjnych w języku polskim. Część z nich mogła powstać jeszcze w XVI wieku. Znakomitą większość zapisano w XVII i XVIII, co świadczy o trwałości repertuaru; jeszcze w XVIII w. grano najwyraźniej bardzo stare utwory. Przez cały czas powstawały jednak i nowe, nieraz pod piórem wybitnych poetów, jak np. Wacław Potocki. (Jego wersję misterium wielkanocnego wykonano w 1673 lub 1676.)